Paloma García, doradca prawny: „Od wszystkich mandatów drogowych można się odwołać i warto dochodzić swoich praw; czasami chodzi o wykrycie uchybień proceduralnych”.

Wraz z nadejściem lata wzrasta liczba podróży, a wraz z nimi mandatów drogowych. W tym roku DGT (Dyrekcja Generalna ds. Ruchu Drogowego) prognozuje rekordową liczbę podróży dalekobieżnych, szacując ją na ponad 100 milionów. Wielu kierowców prawdopodobnie po powrocie z wakacji dowie się, że zostali ukarani mandatem, często nie zdając sobie sprawy, że popełnili wykroczenie.

Czy warto zapłacić obniżoną grzywnę, czy odwołać się ? Jakie są szanse na sukces? I w jakich przypadkach nie warto kontynuować postępowania? Aby odpowiedzieć na te pytania, porozmawialiśmy z Palomą Garcíą, radcą prawnym w Dvuelta, jednej z organizacji z najdłuższym stażem w obronie praw kierowców.

W 2024 roku Generalna Dyrekcja Ruchu Drogowego wystawiła w Hiszpanii ponad 5,4 miliona mandatów, nie licząc mandatów wystawionych przez rady miejskie i regionalne jednostki policji. Jakie są najczęstsze powody, dla których kierowcy otrzymują mandaty?

Najczęstszymi wykroczeniami nadal są przekroczenia prędkości, które stanowią znaczną część ogólnej liczby wykroczeń. Na kolejnych miejscach znajdują się nielegalne parkowanie i korzystanie z telefonu komórkowego podczas jazdy – dwa wykroczenia, które nadal są powszechne pomimo kampanii uświadamiających . Częste są również mandaty za brak zapiętych pasów bezpieczeństwa, jazdę pod wpływem alkoholu lub narkotyków, a także mandaty nakładane z przyczyn administracyjnych, takich jak brak badania technicznego (MOT ) lub jazda bez ubezpieczenia. W miastach coraz częściej spotyka się mandaty za nielegalny wjazd do stref niskiej emisji spalin, a przepis ten jest stopniowo rozszerzany na cały kraj.

Czy ma sens odwoływać się od grzywny, nawet jeśli wiemy, że dopuściliśmy się wykroczenia?

Od wszystkich mandatów drogowych można się odwołać i warto dochodzić swoich praw. Odwołanie nie zawsze oznacza kwestionowanie, czy wykroczenie rzeczywiście miało miejsce. Często odwołanie opiera się na wykryciu uchybień proceduralnych, wynikających z błędów w powiadomieniu, przekroczenia terminów lub braku dowodów, które mogłyby unieważnić karę. Administracja musi ściśle przestrzegać i przestrzegać procedury prawnej nakładania i pobierania grzywny. Dlatego nie powinniśmy postrzegać grzywny jako nieuniknionej, lecz jako okazję do skorzystania z prawa do obrony.

Czy od każdej grzywny można się odwołać?

Jedyne grzywny, od których nie można się odwołać, to te, które zostały już dobrowolnie zapłacone z wykorzystaniem rabatu za wcześniejszą płatność. Zapłata ta oznacza wyraźną akceptację grzywny i ostateczne zamknięcie postępowania. Zatem, choć rabat może wydawać się atrakcyjny, oznacza on zrzeczenie się prawa do wnoszenia zarzutów lub odwołań.

Czy wcześniejsza zapłata wiąże się również z utratą punktów?

Tak, jeśli mandat obejmuje odjęcie punktów, zostaną one odjęte nawet w przypadku zapłaty z rabatem. Wielu obywateli nie zdaje sobie z tego sprawy i warto o tym pamiętać przed podjęciem decyzji o zapłaceniu mandatu.

Jakie są różnice pomiędzy odwołaniem się od grzywny na drodze administracyjnej i sądowej?

Odwołanie drogą administracyjną to zwykła, wstępna procedura. Na tym etapie obywatel może złożyć zarzuty lub odwołania do organu, który nałożył grzywnę. Jest to bezpłatna procedura i pozwala na rozwiązanie wielu sankcji, zwłaszcza w przypadku wykrycia braków formalnych lub braku dowodów. Jeśli administracja odrzuci odwołanie lub nie udzieli odpowiedzi, można zwrócić się do sądu, wnosząc odwołanie administracyjne. W takim przypadku wymagana jest pomoc prawnika, ponoszone są dodatkowe koszty, a proces jest dłuższy, ale rozprawa sądowa oferuje większe gwarancje, ponieważ decyzję podejmuje niezależny sąd.

Jakie błędy najczęściej popełniają kierowcy, składając odwołania?

Najczęstszym błędem jest myślenie, że istnieją tylko dwie opcje: zapłacenie z rabatem lub po prostu złożenie odwołania. Procedura sankcjonowania jest bardziej rozbudowana i oferuje różne ścieżki i etapy odwołania, ale brak wiedzy ogranicza realne możliwości obrony. Inne częste błędy to spóźnione składanie odwołań, posługiwanie się argumentami nietechnicznymi, pomijanie istotnych dowodów lub niedocenianie prawnego znaczenia określonych działań. Dlatego najlepiej od samego początku zasięgnąć porady specjalisty.

Jakiej rady udzieliłbyś kierowcy, aby zwiększyć jego szanse na powodzenie w przypadku odwołania się od mandatu?

Aby zmaksymalizować szanse na skuteczne odwołanie, nie należy spieszyć się z zapłatą grzywny, ponieważ terminowa zapłata oznacza zrzeczenie się prawa do obrony. Należy dokładnie zapoznać się z zawiadomieniem, upewniając się, że zawiera ono wszystkie informacje prawne oraz że procedura i terminy zostały dotrzymane. Ważne jest również zachowanie wszelkich dowodów, które mogą uzasadniać roszczenie. Co więcej, nie należy automatycznie zakładać, że raport funkcjonariusza jest bezsporny, ponieważ może zawierać błędy lub brakować w nim solidnych dowodów. Oczywiście, jak najszybciej skonsultuj się ze specjalistą, aby ocenić sytuację i zaproponować najlepszą strategię.

Jaką rolę odgrywają terminy i dokumentacja w zapewnieniu powodzenia odwołania?

Terminy i dokumentacja są kluczowe. W przypadku wniesienia odwołania po terminie, zostanie ono odrzucone bez dalszej analizy. Obrona musi być poparta dowodami potwierdzającymi fakty, takimi jak zdjęcia, bilety czy raporty. Szybkie i zdecydowane działanie oraz zasięgnięcie porady prawnej są niezbędne, aby uniknąć utraty szans z powodu błędów formalnych.

Czy są kary, od których nie warto się odwoływać?

Nie ma grzywny, która nie wymagałaby ponownego rozpatrzenia i, w razie potrzeby, odwołania. Niezależnie od tego, czy naruszenie zostało popełnione, konieczne jest żądanie od administracji przestrzegania procedury prawnej. Odwołania mogą koncentrować się na uchybieniach formalnych, a niekoniecznie na istocie sprawy. Dlatego dogłębna analiza każdej sprawy nie zaszkodzi.

Jaki jest przybliżony odsetek odwołań, które są zazwyczaj rozpatrywane pozytywnie?

W Dvuelta wolimy nie podawać konkretnych procentów, ponieważ sprawy są często umarzane bez bezpośrednich dowodów. Zazwyczaj wszystkie powiadomienia docierają do klientów, a jeśli nie dotrą do nas, nie możemy mieć pewności.

Czy na różnych etapach procesu nakłada się naprawdę tak wiele grzywien?

Tak. Wiele grzywien jest nakładanych w fazie administracyjnej. Co więcej, w przypadku postępowań sądowych, czyli w przypadkach, gdy po wyczerpaniu środków administracyjnych i mając realne możliwości obrony, sąd jest odwoływany od decyzji DGT (Generalnej Dyrekcji Ruchu Drogowego) lub rad miejskich, wskaźnik skuteczności jest bardzo wysoki. Na naszej stronie internetowej można znaleźć rzeczywiste przykłady grzywien uchylonych przez różne organy.

Jakie są korzyści z zatrudnienia wyspecjalizowanej firmy do odwoływania się od grzywien?

Kancelaria prawna oferuje doświadczenie w wykrywaniu uchybień proceduralnych, błędów w powiadomieniach, braku dowodów lub naruszeń praw, które obywatelowi trudno byłoby samodzielnie zidentyfikować. Ponadto, kancelaria zna przepisy, terminy i aktualne orzecznictwo, co pozwala jej na przygotowanie technicznie solidnych odwołań, dostosowanych do każdej sprawy. Zwalnia również kierowcę z obowiązku zarządzania i monitorowania sprawy, zapewniając dotrzymanie terminów i wykorzystanie każdej prawnej możliwości obrony.